Sözlük

3-D Secure : Kredi kartı ile yapılan ödemelerde kart sahibinin kart güvenliğini sağlamak amacıyla bankaların firmalar ile yaptığı ortak çalışmadır. 3D Secure ile yapılan ödeme sırasında banka tarafından özel bir işlem ekranı açılır ve kredi kartı sahibinin cep telefonuna sms ile onay kodu gönderilir. Şifrenin doğru olarak girilmesi ile işlem başarılı olarak tamamlanır.

Altyapı sağlayıcı : Alt yapı sağlayıcıları şirketlere, e-ticaret sitelerini açmak, sitelerinin tasarımlarını sunmak ve ödeme sistemlerini entegre etmek gibi hizmetler sunmaktadır. Altyapı hizmetinin bedeli, aylık hizmet bedeli, sunucu ve SSL sertifika ücretleri gibi ücretler üzerinden çalışırlar.

Banka Kartı : Banka kartı, herhangi bir bankada açılmış olunan hesaba bağlı olarak çalışan, hesapta bulunan bakiye dahilinde ödeme yapmayı sağlayan ve bankacılık işlemlerinde kullanılabilen bir araçtır. Banka kartı, herhangi bir bankadan hesap açma yoluyla alınabilmektedir.

BDDK : Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), tasarruf sahiplerinin haklarını korumak, kredi sistemini etkin bir sekilde çalıştırmak, bankacılık sektörünün düzenlenmesi ve denetlenmesi için görev ve yetkilere sahip idari ve mali özerkliği bulunan bir kurumdur.

Big Data : Big Data internette ve veri tabanlarında yapılan tüm paylaşımlar, fotoğraf arşivleri, log dosyaları (internette kaydı tutulan tüm hareketler) gibi farklı alanlardan elde edilen tüm verilerin analiz edilerek fayda sağlanabilecek hale getirilmesidir.

Bitcoin : 2008'de Satoshi Nakamoto tarafından deneysel olarak başlatılmış, herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş ile bağlantısı olmayan, elektronik bir para birimidir. Bitcoin’ler herhangi bir üçüncü parti hizmetine aracı kurumuna gerek kalmadan transferi yapılabilen bir tür dijital paradır. Bitcoin’in sembolü ฿, kısaltması BTC‘dir.

Blockchain : Blockchain şifrelenmiş işlem takibi sağlayan bir dağıtık veri tabanı olarak tanımlanabilir. Zincirleme bir modelle inşa edilen, takip edilebilen ama kırılamayan Blockchain teknolojisi, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapmaya izin verir. Blok zinciri veri tabanı tek bir konumda saklanmadığı için, kayıtlar herkese açık ve kolayca doğrulanabilir.

Blog : Blog, insanların öğrendiklerini, bildiklerini, paylaştığı, başkalarının da bu paylaşımları okuyabileceği web tabanlı bir platformdur. weB-LOGin kelimelerinin kısaltımı şeklinde oluşan blog kelimesi birleşik kelimenin kısaltması olarak oluşturulmuştur.

Bloke Tutarı : Kısmen ya da tamamen belli bir ödemeye veya işleme karşılık tutularak, kullanılması ya da harcanması kısıtlanmış veya yasaklanmış paraya denir. Bu para çeşitli amaçlarla ve belirli ya da belirsiz bir zaman süreci için bloke edilebilir.

BSMV : Banka Sigorta Muamele Vergisi, Merkez Bankası talimatları doğrultusunda kredilendirme işlemlerinden doğan vergiyi müşterilerinden bankalar aracılığı ile tahsil ettiği bir vergi türüdür. BSMV, şuan için %5 oranında uygulanmaktadır.

Chargeback : Ters ibraz ya da iptal işlemi, alıcının kredi kartını çıkaran kuruluştan, işleme itirazı sonucu ortaya çıkar. Satın alınan ürün eline ulaşmaması, ürünün tanıtımından oldukça farklı olması veya kredi kartının dolandırıcılık amaçlı bir ürün alışverişi için izinsiz kullanılması gibi durumlarda müşteri itiraz etme hakkına sahiptir.

Chatbot : Chat (sohbet) ve robot kelimelerinin birleşiminden oluşur. Chatbot yapay zekanın ilkel halidir, kullanıcı ile yazışan ve çoğunlukla bir senaryo üzerinde cevaplar üreten bir yazılım parçası olarak tanımlanabilir. Chatbot bazı özel işlerinizi yaptırabileceğiniz, sohbet edebileceğiniz ve eğlence amaçlı konuşabileceğiniz algoritma bazlı yazılımlardır.

CVV : CVV kodu veya güvenlik numarası, kredi kartının arka yüzündeki, genelde beyaz alana basılı rakamların son 3 hanesidir. Card Validation Value kelimelerinin kısaltılmışı olan CVV, kredi kartlarında güvenlik sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir koddur. Bu kod yalnızca VISA ve Mastercard kartlarında bulunmaktadır.

Debit Kart : Debit kart doğrudan kart hamilinin mevduat hesabına bağlıdır. Bu hesaba şifre aracılığı ile ulaşılarak ATM ve POS'larda mal ve hizmet alma, para çekme ve sunulan diğer bankacılık hizmetlerini yerine getirmek amacıyla banka müşterilerine verilen karttır.

E-ticaret : E-ticaret, herhangi bir ürün ya da hizmet için, çeşitli ödeme yöntemleriyle bir internet sitesi üzerinden ticaret yapmayı veya satın almayı sağlayan bir ticaret yöntemidir. Belirli bir fiziksel satış noktasının dışına çıkarak daha fazla kullanıcıya ulaşmaya ve satışların artmasına olanak sağlamaktadır.

EMV : Çip kartı teknolojisi kullanılan kredi ve banka kartları ödemelerini düzenleyen uluslararası standarttır. İsmini geliştiricilerinden alan EMV standardının oluşturulma amacı, bir ödeme terminalinde mikro işlemci entegre edilmiş kartlarla ödeme yapılarak güvenliği sağlamaktır.

ETBIS : Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi (ETBİS), hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, e-ticaret verilerinin toplanması ve bu verilerin işlenerek istatistiksel bilgilere dönüştürülmesi amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan bilgi sistemidir.

Fintech : “Financial Technology”nin kısaltması olan Fintech, finansal hizmetlerin daha kolay, daha iyi ve daha hızlı verilmesi amacıyla oluşturulmuş, finansal yöntemlerle rekabet etmeyi amaçlayan teknolojik bir yeniliktir. Finansal hizmetlere kişilerin çok daha kolay ulaşımını sağlamak amaçlı teknoloji örneğidir.

Fraud : Başkalarına ait kredi ya da debit kart ile herhangi bir işyeri ya da ATM'den işlem yaparak haksız kazanç sağlamak, ve gerçek kart hamili, işyeri ya da bankayı zarara uğratmak demektir. Söz konusu işlemler, fiziki ya da sanal bir ortamda yapılabilmektedir.

Girişimci : Kâr amacıyla riski üzerine alan kişi olarak tanımlanabilir. Girişimci, mal ve hizmet üretimi yapabilmek için, üretim öğelerini en iyi koşullar altında bir araya getiren kişidir. Riski üzerine alarak, başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, üretim öğelerinin alımını yapar, bunların bir araya getirilmesi imkanını sağlar.

HTTPS : HTTPS (Secure Hyper Text Transfer Protocol) güvenli metin aktarma iletişim protokolüdür. Klasik HTTP protokolüne SSL (Güvenli Soket Katmanı) protokolü eklenmesi ile oluşur. Web sitelerinin metinlerle kurduğu iletişimin şifrelenmesi demektir.

Kişisel Veri : Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Bu bağlamda sadece bireyin adı, soyadı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi onun kesin teşhisini sağlayan bilgiler değil, aynı zamanda kişinin fiziki, ailevi, ekonomik, sosyal ve sair özelliklerine ilişkin bilgiler de kişisel veridir.

Kripto Para : Ülke, banka ya da herhangi bir kuruluşa bağlı olmadan kullanıcıdan kullanıcıya ulaştırılan sanal para teknolojisidir. Arz talep usulü üzerinden fiyatlanan elektronik para birimi olarak işlem görürler. İlk ve en önemli örneği Bitcoin olmakla birlikte, Litecoin, Etherium, gibi pek çok alternatifi vardır.

MASAK : Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), karapara aklama suçunun araştırılması ve incelenmesi ile görevlendirilmiş mali istihbarat birimidir. Uluslararası alanda kara para aklama ve terörün finansanı ile mücadele konusunda standart koyan kuruluş olan FATF’in etkisiyle oluşturulmuştur.

Melek Yatırımcı : Melek Yatırımcı, yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren firmalara, kuruluşlarının çok erken bir döneminde yatırım yapan özel bir yatırımcı tipi olarak ifade edilmektedir. Yaptığı yatırım miktarıyla doğru orantılı olarak girişimden hisse almakla birlikte genelde bireysel destek ve danışmanlık sunarlar.

Mersis Numarası : Mersis (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü, ticaret sicili kayıtları ile tescil ve ilan edilmesi gereken içeriklerin düzenli olarak depolandığı ve elektronik ortamda sunulduğu merkezi bir bilgi sistemidir.

Mobil Ödeme : GSM operatörleri aracılığıyla yapılan ödemedir. Ödeme sırasında cep telefonu numarası ile giriş yapılır ve SMS ile gönderilen güvenlik kodu girişiyle ödeme gerçekleşir. GSM operatörü, müşteriden ödeme bedelini kullanılan hat özelliklerine göre ya yüklenmiş hazır krediden düşerek ya da bir sonraki faturaya yansıtarak tahsil eder.

Online Ödeme : Online ödeme, alacaklı ve verecekli arasında yapılması gereken para transferinin internet ortamında, online ödeme sistemleri kullanılarak gerçekleşmesidir. Online ödeme kredi kartları ve sanal poslar kullanılarak yapılmaktadır.

Otorizasyon : Karttan elektronik olarak para çekme işlemi olarak tarif edilebilir. Para çekme işleminin fiziksel POS veya sanal POS aracılığıyla bankaya iletildikten sonra bankanın olumlu cevabıyla başarıyla sonuçlanmasıdır. Otorizasyon işleminden sonra satış tamamlanmış ve satış için gerekli tutar kart sahibinin kredi hesabından düşülmüş olur.

OTP : İşlemlerin doğrulanması için tek seferlik kullanım amacıyla üretilen ve gönderilen şifrelerdir. 3D Secure sürecinde bankadan cep telefonunuza gelen şifre veya internet bankacılığı kullanıcı girişlerinde üretilen anahtar şifreler bu uygulamaya örnektir.

Ödeme Geçidi : Ödeme geçidi (payment gateway) e-ticarette tüketicilerin kredi kartına dair önemli bilgileri şifreleyerek güvenli bir şekilde tüketiciden e-ticaret firmasına, e-ticaret firmasından da ilgili banka veya aracı kuruluşa ulaşmasını sağlayan bir sistemdir.

Pazaryeri : Pazaryeri, alıcılar ile satıcıların üçüncü bir taraf vasıtasıyla elektronik ortamda bir araya getirilmesi ve bu şekilde ürünlerin sergilenmesi ve satışının gerçekleşmesine olanak veren bir e-ticaret faaliyetidir. Firmaların kendi mağazalarını kiraladığı ve ürün ya da hizmetlerini tüketicilere sundukları sanal bir alışveriş platformudur.

PCI DSS : Kartlı ödeme endüstrisinin veri güvenlik standardıdır. Kredi kartının işlenmesi, iletilmesi ve saklanması aşamalarında uyulması gereken bilgi güvenliği kurallarını tanımlar. Bu kurallar PCI (Payment Card Industry) adı verilen ve American Express, MasterCard, Visa gibi üyeleri bulunan bir konsey tarafından geliştirilmekte ve yayımlanmaktadır.

Sanal POS : Kredi kartı ile alışveriş yapılan mağazalarda kasalarda bulunan POS cihazının, internet ortamında kullanılan çeşitlerine verilen isimdir. VPOS (Virtual Point Of Sale) ismi ile de bilinir. Bankaların sağlamış oldukları bu sistem ile müşteri kart bilgileri ilgili bankaya internet üzerinden ulaşır.

SSL : SSL, "Secure Sockets Layer" yani güvenli giriş katmanıdır. Server ile alıcı iletişimi esnasında verilerin şifrelenerek yapılmasıdır. En bilinen kullanımı ise, web sitesindeki veri alışverişi esnasında, server ile internet tarayıcısı arasındaki iletişimi şifrelenmesidir.

Startup : Hızlı büyüme için tasarımlanmış, teknolojiyi kullanan ve sunan, sunduğu hizmeti kullanıcıya ulaştıran, ihtiyaç gideren, sürekliliğe sahip ve gelişmeye ve geliştirmeye uygun girişim fikirleridir.

Yapay Zeka : Yapay zeka, makinelerin karmaşık problemlere insanlar gibi çözümler üretmesini sağlama ile ilgilenen bir bilim dalıdır. İnsan eli ile yapılan makinelere ve robotlara yüklenen, doğal biçimde gelişmeyen sayısal bir akıl örneğidir.